Koper is van oudsher aanwezig in de menselijke omgeving. De fysische voordelen, zoals de optimale geleidbaarheid voor optimale controle van de temperatuur, is reeds veelvuldig besproken. Er blijft echter een hardnekkige mythe op het internet hangen rond “de giftigheid” van koper. Veel van deze onjuistheden zijn vaak gekenmerkt door onwetendheid. We willen U dan ook een dieper inzicht bieden waarom koper essentieel is voor het menselijk lichaam.

Bij de mens bedraagt de dagelijkse gemiddelde opname 1,3 milligram per dag. Dit ligt ver onder de ADI (acceptable daily intake) van 3,5 milligram per dag, maar ook onder de minimaal noodzakelijke opname RDA (recommended dietary allowance) van 2-3mgr per dag..

Koper is een essentieel nutriënt voor de mens. Kopersporen zijn te terug te vinden in het bloed, samen met het alphaglobuline, vormt het een proteïne: ceruloplasmine. (bron: Human Nutrition and Dietities by Stanley Davidson.) Als spore- (oligo-) element bevordert koper de aanmaak van hemoglobine (bloedkleurstof) plus bind- en beenweefsel. Als onderdeel van enzymen zorgt koper onder meer voor het goed functioneren van het immuunsysteem, het haarpigment is hierbij een aanwijzing. Als spore-element vormt koper een essentieel bestanddeel van diverse enzymen, bijv. superoxidedismutase (SOD), cytochroom C oxidase en katabase. Het SOD-enzym dient om gewrichtsontstekingen tegen te gaan en zelfs tot kankerbestrijding. Daarbij wordt ook aderverkalking geremd.

Bepaalde ingrediënten zijn rijk aan koper: oesters, lecithine (emulgator) van soja, noten en lever. Daarbij is koper ook aanwezig in: brood, aardappelen, erwten, komkommers en augurken.

Kopergehalten in landbouwgronden en waterwegen (5-40ppm) zijn het gevolg van toevoeging van kopersulfaat ter bevordering van de groei van vee en als fungiciden tegen schimmels in bijv. wijnbouw. Als algenwerend middel in verven voor de scheepsbouw en koper-ionisatie voor vijver- en zwembadreiniging is koper onontbeerlijk.

In de voeding worden organische zwakke tot sterkere zuren gebruikt. De mogelijke opname van koper in bereidingen gaat in essentie gepaard met de oplosbaarheid van het kopermetaal in deze zuren. Azijnzuur is het zuur dat koper voldoende in oplossing brengt en koperionen aanvoert dat een onprettige metaalsmaak oplevert. Vermits koperionen zelden een cumulatief effect hebben op het menselijk organisme, worden deze op natuurlijke weg verwijderd. Input = output.

Wel kunnen accumulaties zich voordoen bij patiënten van de Wilsons ziekte of “Wilsons Disease” (ophoping koper in o.a. de lever). Ter bescherming tegen mogelijke reacties bestaat de binnenlaag van onze koperen pannen uit een sterke en inerte gewalste inox film van 200 microns.

Andere organische zuren, zoals citroenzuur, appelzuur, wijnsteenzuur (druiven) zijn te zwak om koper in hoge concentratie op te lossen, de reactieve waterstof is immers te zwak. Vandaar het gebruik van koper in kookmateriaal.

Bij de bereiding van artisanale confituur of siroop gaat het zwakke koper-ion zich binden met de kleurdrager, het anthocyaan van rode vruchten en zorgt aldus voor een kleurstabilisatie waardoor de confituur zijn natuurlijke kleur behoudt. Bij het blancheren van groenten zal het koper-ion reageren met het chlorofyl-complex en zo de natuurlijke groene kleur behouden, zoals bij spinazie.

In de patisserie wordt ook puur koper gebruikt. Eiwit opkloppen in puur koper om wit schuim luchtig te maken en stijf te houden. Het koper-ion werkt in op de albumine van het eiwit en zorgt voor een co-albumine dat een stabielere structuur bezit en zo vast schuim oplevert, onder meer bij de bereiding van “meringue”.

Uit recent onderzoek is gebleken dat op koper, het sars-covid-19 virus de kortste kans tot overleving laat opmeten. Voor meer wetenschappelijke toelichting, kan U terecht op deze site.

Conclusie: Koper als metaal is tot op heden nooit een bron van dodelijke vergiftiging geweest. Het wordt gebruikt als leidingwaterbuizen, in brouwerijen, in stroopketels, in distilleertoestellen (alambiek) en in de voedingsnijverheid.